Koniec roku kościelnego – Niedziela Wieczności

W ostatnią niedzielę roku kościelnego (która w tym roku przypada 22 listopada), Kościoły ewangelickie różnych tradycji w Polsce i na świecie obchodzą Niedzielę Wieczności – święto refleksji i zadumy nad czasem, który mamy.

Niedziela Wieczności to nazwa ostatniej niedzieli w roku liturgicznym. Święto ma wymiar eschatologiczny, zogniskowane jest wokół rozmyślań nad sensem ludzkiego przemijania, czasem, zmartwychwstaniem umarłych, zbliżaniem się Sądu Ostatecznego, ale także, co może najważniejsze, przypomina o nadziei jaką powinien mieć każdy chrześcijanin – o nadziei na Życie Wieczne z Bogiem.

Warto zwrócić uwagę, że motyw Sądu Ostatecznego przewija się w ostatnią niedzielę roku kościelnego także u rzymskich katolików, którzy świętują wtedy Święto (Niedzielę) Chrystusa, Króla Wszechświata.

Niedziela Wieczności jest także wezwaniem do czujności na dzień przyjścia Pana. Hasło tygodnia Niech biodra wasze będą przepasane, a świece zapalone (Łk 12,35) wzywa nas do czujności. Powinniśmy czuwając z nadzieją wypatrywać przyszłości w Domu Ojca.

Niedziela Wieczności, to również czas wspominania zmarłych. W wielu parafiach czyta lub czytało się wtedy listy zmarłych w ostatnim roku parafian. Tradycyjnie właśnie wtedy ewangelicy odwiedzają groby swoich bliskich, by zarówno tam jak i w domu przypomnieć sobie kim dla nas byli i co po sobie zostawili. Te rozmyślania uzmysławiają nam również kruchość naszej ludzkiej egzystencji, nasze własne przemijanie.
Warto jednak zwrócić uwagę, iż ewangelicy nie modlą się do zmarłych, ani nie proszą Boga lub świętych (zmarłych i żywych) o modlitwę za zmarłych. Jako że takie praktyki nie mają uzasadnienia w Biblii, zostały odrzucone jako błędne. Wszyscy protestanci pokładają jednak ufność w Bogu, który swoją krzyżową śmiercią umożliwił zbawienie wszystkich żywych i zmarłych wszystkich czasów.

Niedziela Wieczności została wprowadzona jako osobne święto w 1816 r., mocą dekretu króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III, jako wspomnienie poległych w czasie wojen napoleońskich. Z czasem święto zaczęto obchodzić także w sąsiednich krajach Europy, a potem świata. Warto jednak zwrócić uwagę, że w 1816 r. wprowadzono de facto tylko nową nazwę dla istniejącego już święta – ostatniej niedzieli roku kościelnego. Już długo wcześniej eschatologiczny charakter ostatniej niedzieli roku zaczął się przenikać ze wspominaniem zmarłym czy chodzeniem na ich groby. Niemniej jednak niedziela ta w większym stopniu zyskała wtedy charakter pamiątki zmarłych. Dopiero stosunkowo niedawno Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce przeniósł świętowanie Pamiątki Umarłych na 1 listopada.
W Polsce Niedzielę Wieczności świętują wszystkie 3 grupy ewangelików: luteranie, reformowani oraz metodyści.

 

Hans Memling, Sąd ostateczny, Muzeum Narodowe w Gdańsku

Po Niedzieli Wieczności wejdziemy (29 listopada) w nowy rok kościelny, który jak zawsze rozpoczyna się od Adwentu.